Luật cho thuê nhà trọ đầy đủ dành cho chủ nhà và người thuê

Không ít chủ nhà và người thuê vẫn còn mơ hồ về các quy định trong luật cho thuê nhà trọ chi tiết, dẫn đến nhiều sai sót không đáng có. Việc thiếu kiến thức pháp lý có thể khiến cả hai bên gặp rắc rối trong quá trình ký kết hợp đồng, thực hiện nghĩa vụ hoặc xử lý tranh chấp khi xảy ra sự cố.

Trong bài viết này, bạn sẽ nắm được toàn bộ những quy định mới nhất liên quan đến việc cho thuê nhà trọ: điều kiện pháp lý, thủ tục hành chính, quyền và nghĩa vụ của các bên, cũng như những điểm đặc biệt cần lưu ý. Hãy cùng Quản Lý Tài Sản tìm hiểu cụ thể để hoạt động cho thuê diễn ra thuận lợi, đúng luật và hiệu quả nhé!

Luật cho thuê nhà trọ đầy đủ dành cho chủ nhà và người thuê

Các quy định mới quan trọng trong luật cho thuê nhà trọ

Luật Nhà ở 2023 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2024, một số điều áp dụng từ 1/1/2025) và Nghị định 01/2021/NĐ-CP đưa ra nhiều điểm mới quan trọng nhằm tăng cường bảo vệ quyền lợi của cả chủ nhà và người thuê, đồng thời nâng cao tính minh bạch trong hoạt động cho thuê. Những thay đổi này tập trung vào các vấn đề như tiền đặt cọc, diện tích phòng, điều kiện an toàn và nghĩa vụ đăng ký kinh doanh.

Một số điểm nổi bật gồm:

• Tiền đặt cọc tối đa không vượt quá 3 tháng tiền thuê, trừ khi có thỏa thuận khác.
• Diện tích sử dụng tối thiểu phải đạt 10 m²/người (bao gồm cả diện tích phụ).
• Nhà trọ phải đảm bảo an toàn xây dựng và phòng cháy chữa cháy (PCCC). Với nhà từ 5 tầng trở lên hoặc diện tích sàn ≥ 1000 m², bắt buộc có giấy phép xây dựng và nghiệm thu PCCC.
• Chủ nhà phải đăng ký kinh doanh để được quản lý và giám sát đầy đủ.
• Hợp đồng thuê nhà phải lập thành văn bản, ghi rõ quyền và nghĩa vụ của các bên.

Những quy định mới này giúp nâng cao chất lượng nhà trọ, giảm rủi ro pháp lý và đảm bảo quyền lợi chính đáng của cả người thuê lẫn chủ cho thuê.

Một số quy định trong Nghị định 01/2021/NĐ-CP cần chú ý khi cho thuê nhà trọ

Điều kiện cho thuê nhà trọ theo pháp luật Việt Nam

Để một căn nhà trọ đủ điều kiện cho thuê theo Luật Nhà ở 2023, cần đáp ứng các tiêu chí cụ thể sau:

• Nhà không trong tình trạng tranh chấp, khiếu nại hoặc bị kê biên.
• Thuộc quyền sở hữu hợp pháp và còn thời hạn sử dụng.
• Có đầy đủ giấy tờ xây dựng hợp lệ (đối với công trình phải xin phép).
• Đảm bảo an toàn PCCC, trang bị bình chữa cháy và lối thoát hiểm phù hợp.
• Đảm bảo diện tích sử dụng tối thiểu 10 m²/người, có điều kiện vệ sinh và an toàn đầy đủ.

Tuân thủ các điều kiện này không chỉ đảm bảo tính pháp lý mà còn giúp nâng cao môi trường sống cho người thuê và uy tín cho chủ nhà.

Phân biệt nhà trọ, chung cư mini theo quy định pháp luật như thế nào?

Việc phân biệt rõ hai loại hình giúp cơ quan quản lý dễ dàng kiểm soát chất lượng và áp dụng quy định phù hợp về an toàn, xây dựng và vận hành. Dưới đây là sự khác biệt cơ bản của 2 loại hình này:

• Nhà trọ: Là nhà ở riêng lẻ do cá nhân hoặc hộ gia đình xây dựng, chia thành nhiều phòng cho thuê. Đây là loại hình kinh doanh lưu trú nhỏ lẻ, hiện chưa có định nghĩa pháp lý chi tiết nhưng chịu quản lý về điều kiện xây dựng và an ninh trật tự.
• Chung cư mini: Là nhà ở từ 2 tầng trở lên, có nhiều căn hộ hoặc phòng cho thuê (thường từ 20 căn trở lên). Theo Luật Nhà ở 2023, chung cư mini phải đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn xây dựng, diện tích tối thiểu từng căn hộ và yêu cầu PCCC nghiêm ngặt hơn.

Những điều kiện cho thuê nhà trọ theo pháp luật hiện hành

Quyền & nghĩa vụ của chủ và người thuê theo luật cho thuê nhà trọ

Trong thực tế, nhiều tranh chấp thuê trọ xuất phát từ việc các bên không hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mình. Luật cho thuê nhà trọ đã quy định cụ thể trách nhiệm của chủ nhà và quyền lợi của người thuê để đảm bảo giao dịch minh bạch, đúng pháp luật.

Bạn đọc tiếp nội dung dưới đây để tìm hiểu chi tiết nhé!

Quyền & nghĩa vụ của chủ nhà khi cho thuê nhà trọ

Quyền của chủ nhà:

• Nhận tiền thuê đúng thời hạn, đủ số tiền theo hợp đồng.
• Yêu cầu người thuê tuân thủ nội quy, giữ gìn vệ sinh và an ninh khu trọ.
• Chấm dứt hợp đồng khi người thuê vi phạm nghiêm trọng các điều khoản đã thỏa thuận.

Nghĩa vụ của chủ nhà:

• Đảm bảo nhà trọ đáp ứng điều kiện an toàn xây dựng, vệ sinh, phòng cháy chữa cháy và pháp lý.
• Cung cấp các dịch vụ thiết yếu như điện, nước ổn định, đảm bảo an ninh trật tự khu vực cho thuê.
• Đăng ký tạm trú cho người thuê tại cơ quan công an địa phương.
• Thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế liên quan đến hoạt động cho thuê.
• Bảo trì, sửa chữa kịp thời các hư hỏng thuộc trách nhiệm của mình.

Quyền & nghĩa vụ của người thuê trọ

Quyền của người thuê:

• Sử dụng nhà trọ đúng mục đích đã thỏa thuận trong hợp đồng.
• Yêu cầu chủ nhà đảm bảo điều kiện sinh hoạt tối thiểu theo quy định.
• Đơn phương chấm dứt hợp đồng nếu chủ nhà vi phạm cam kết hoặc không đảm bảo điều kiện thuê.

Nghĩa vụ của người thuê:

• Thanh toán tiền thuê đúng hạn, đúng số tiền theo hợp đồng.
• Giữ gìn vệ sinh chung, tuân thủ nội quy và quy định về an ninh PCCC.
• Tự sửa chữa các hư hỏng nhỏ phát sinh trong quá trình sử dụng.
• Bồi thường thiệt hại nếu gây hư hỏng do lỗi của mình.
• Hợp tác với chủ nhà trong các thủ tục hành chính như đăng ký tạm trú và kiểm tra khi có yêu cầu từ cơ quan chức năng.

Quyền & nghĩa vụ của chủ trọ và người thuê nhà

Quy định về hợp đồng, gia hạn, tăng giá trong luật cho thuê nhà trọ như thế nào?

Theo Luật Nhà ở 2023, hợp đồng thuê nhà trọ bắt buộc phải lập bằng văn bản, nêu rõ thời hạn thuê, giá thuê, phương thức thanh toán và quyền – nghĩa vụ của các bên.

• Gia hạn hợp đồng: Các bên cần thỏa thuận trước khi hợp đồng hết hạn, có thể ký phụ lục hoặc lập hợp đồng mới.
• Tăng giá thuê: Chủ nhà không được tự ý tăng giá trong thời hạn hợp đồng. Việc tăng giá chỉ hợp pháp khi có sự đồng thuận của người thuê hoặc khi chủ nhà có cải tạo, nâng cấp nhà trọ và phải thông báo trước ít nhất 30 ngày. Nếu không thống nhất được, bên thuê có quyền chấm dứt hợp đồng mà không bị phạt.
• Tiền đặt cọc: Mức tiền đặt cọc thông thường từ 1 – 3 tháng tiền thuê, không vượt quá 3 tháng trừ khi hai bên thỏa thuận khác.

Những quy định về việc lập và gia hạn hợp đồng khi cho thuê trọ

Thủ tục pháp lý liên quan đến cho thuê nhà trọ

Để hoạt động cho thuê nhà trọ diễn ra hợp pháp và tránh rủi ro, cả chủ nhà lẫn người thuê cần nắm rõ các thủ tục pháp lý bắt buộc. Từ đăng ký kinh doanh, đăng ký tạm trú đến tuân thủ quy định an ninh và PCCC, mọi bước đều phải thực hiện đúng luật để đảm bảo quyền lợi hai bên.

Đăng ký kinh doanh nhà trọ theo luật cho thuê nhà trọ mới nhất hiện nay

Nếu cho thuê từ 10 phòng trở lên hoặc hoạt động dưới hình thức tổ chức, chủ nhà bắt buộc phải đăng ký kinh doanh. Đây là bước hợp pháp hóa hoạt động cho thuê, giúp tránh bị xử phạt hành chính và thuận lợi hơn khi giải quyết tranh chấp.

Hồ sơ đăng ký bao gồm:

• Đơn đăng ký kinh doanh theo mẫu của cơ quan địa phương;
• Bản sao giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu nhà;
• CMND/CCCD hoặc giấy tờ pháp lý của chủ sở hữu;
• Các giấy tờ bổ sung khác nếu có yêu cầu của địa phương.

Đọc thêm cho thuê nhà có cần đăng ký kinh doanh không để nắm rõ hơn về quy trình thực hiện cũng như nơi nộp để đảm bảo đúng luật cho thuê nhà trọ

Nếu không đăng ký, chủ nhà có thể bị xử phạt hành chính từ vài triệu đến hàng chục triệu đồng, và bị buộc ngừng hoạt động cho đến khi hoàn thiện thủ tục.

Nếu cho thuê từ 10 phòng trở lên bắt buộc phải đăng ký kinh doanh

Thủ tục đăng ký tạm trú cho người thuê trọ

Người thuê ở từ 30 ngày trở lên có nghĩa vụ đăng ký tạm trú tại công an phường/xã nơi có nhà trọ. Khi đăng ký tạm trú tạm vắng cho người thuê nhà, chủ nhà là người chịu trách nhiệm phối hợp thực hiện. Việc không đăng ký tạm trú không chỉ ảnh hưởng đến an ninh khu vực mà còn có thể khiến cả chủ và người thuê bị xử phạt.

Hồ sơ đăng ký gồm:

• Tờ khai đăng ký tạm trú theo mẫu
• Hợp đồng thuê nhà hoặc giấy xác nhận cho thuê
• CMND/CCCD hoặc hộ chiếu của người thuê.

Thời hạn xử lý: Trong vòng 03 ngày làm việc kể từ khi nộp đủ hồ sơ, công an sẽ cập nhật thông tin vào hệ thống quản lý cư trú.

Theo điều 27 Luật cư trú 2020, cần phải đăng ký tạm trú khi lưu trú 30 ngày trở lên

Xử lý tranh chấp trong luật cho thuê nhà trọ như thế nào?

Thực tế cho thấy, tranh chấp giữa chủ và người thuê thường liên quan đến tiền thuê, vi phạm hợp đồng, sử dụng sai mục đích hoặc tự ý chấm dứt hợp đồng.

Trình tự giải quyết gồm:

• Bước 1: Thương lượng trực tiếp, lập biên bản hòa giải rõ ràng
• Bước 2: Nếu không thành, có thể hòa giải tại địa phương hoặc thông qua công an phường
• Bước 3: Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền nếu tranh chấp không thể giải quyết bằng hòa giải.

Lưu ý quan trọng: Chủ nhà không được tự ý cắt điện, khóa cửa, đuổi người thuê khi chưa có quyết định của tòa án, vì hành vi này có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự. Khi ra tòa, hợp đồng thuê và giấy tờ liên quan sẽ là căn cứ pháp lý để bảo vệ quyền lợi của các bên.

Cách xử lý tranh chấp khi xảy ra mâu thuẫn

Cần lưu ý những gì khi cho thuê nhà trọ để tránh sai luật?

Để việc cho thuê nhà trọ diễn ra thuận lợi, minh bạch và không vướng rắc rối pháp lý, chủ nhà cần nắm rõ một số lưu ý quan trọng sau:

• Hợp đồng ghi rõ thời hạn thuê, giá thuê, phương thức thanh toán, quyền và nghĩa vụ, điều khoản phạt vi phạm, tăng giá và gia hạn.
• Đăng ký kinh doanh đúng quy mô nếu số phòng từ 10 trở lên hoặc cho thuê theo hình thức tổ chức, kèm hồ sơ đầy đủ như giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và giấy tờ liên quan.
• Đảm bảo nhà trọ đạt tiêu chuẩn thực tế về PCCC, vệ sinh, an ninh trật tự, lối thoát hiểm, điện nước ổn định và diện tích tối thiểu 8 – 10 m²/người.
• Hỗ trợ người thuê đăng ký tạm trú đầy đủ, chuẩn bị giấy tờ, hướng dẫn điền tờ khai, tránh rắc rối với cơ quan chức năng.
• Không tự ý tăng giá thuê trong thời hạn hợp đồng, mọi điều chỉnh phải thỏa thuận trước và thông báo bằng văn bản.
• Quản lý hồ sơ, danh sách người thuê, biên bản giao nhận, phiếu thu tiền và các chứng từ liên quan để dễ giải quyết tranh chấp hoặc kiểm tra hành chính.
• Kiểm tra và bảo trì định kỳ nhà trọ, xử lý kịp thời sự cố điện, nước, thiết bị PCCC để đảm bảo an toàn và hạn chế tranh chấp.
• Tôn trọng quyền và nghĩa vụ của chủ nhà và người thuê, minh bạch giao dịch, thông báo nội quy rõ ràng để tạo môi trường sống an toàn, hạn chế mâu thuẫn và kiện tụng.

Những điều cần chú ý khi cho thuê nhà trọ

Quản Lý Tài Sản – Phần mềm quản lý nhà trọ sinh viên, công nhân chuyên nghiệp

Khi các quy định pháp lý về cho thuê ngày càng rõ ràng, việc áp dụng công nghệ vào quản lý không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn hỗ trợ chủ nhà tuân thủ đúng luật. Quản Lý Tài Sản là phần mềm quản lý nhà trọ chuyên nghiệp dành cho sinh viên, công nhân và các mô hình cho thuê quy mô lớn.

Phần mềm cho phép tạo hợp đồng thuê đúng chuẩn pháp lý, tự động tính tiền điện nước, phát hành hóa đơn nhanh chóng và quản lý tiền cọc, công nợ minh bạch. Nhờ đó, chủ nhà dễ dàng kiểm soát toàn bộ thông tin, lưu trữ chứng từ đầy đủ để phục vụ các thủ tục pháp lý khi cần. Người thuê cũng được tiếp cận hợp đồng, chi phí và lịch thanh toán rõ ràng, hạn chế tranh chấp phát sinh.

Việc sử dụng phần mềm giúp hoạt động cho thuê diễn ra minh bạch, chuyên nghiệp, đáp ứng các yêu cầu về quản lý, đăng ký kinh doanh, tạm trú… theo đúng quy định hiện hành. Đây là giải pháp tối ưu cho những ai muốn quản lý hiệu quả, tuân thủ pháp luật và nâng cao trải nghiệm cho người thuê.

Phần mềm Quản Lý Tài Sản giúp giảm 50% thời gian quản lý thủ công

Việc áp dụng đúng luật cho thuê nhà trọ đầy đủ giúp cả chủ nhà và người thuê yên tâm trong quá trình thuê, giảm thiểu rủi ro pháp lý và tranh chấp. Đồng thời, việc này còn tạo nền tảng để phát triển kinh doanh nhà trọ ổn định và minh bạch. Với những thông tin trên, nếu bạn có thắc mắc nào, hãy bình luận ngay bên dưới bài blog để Quản Lý Tài Sản phản hồi chính xác nhé!